27 / 68
Sámis
14/2013 27
Sin giella lea tamazigh. Marokko amazigh organisa
šuvnnat čuožžuhit ahte 60-70 % Marokkos hálddašit
tamazigh
, namalassii 20 millijuvnna olbmo. Ja 30 mil
liuvnna oktiibuot riikkain gos imazighen olbmot ásset.
Leat golbma tamazigh váldogiela, tarifit hállojuvvo da
vimus guovlluin, tamazight gaska-guovllus ja tashlheut
máddin. Sis lea maid dološ álfabehta, Tifinagh.
Amazigh gáibidit vuoigatvuođaid iežaset identiteh
tii, kultuvrii ja gillii. Eanemus imazighen ásset Marok
kos. Amazigh álbmot Marokkos ásahii 1995 "Ama
zigh Cultural Movement" (ACM) gozihan dih
tii vuoigatvuođaideaset. Gávdnojit dál 800 amazigh
searvvi miehtá Marokko. Lea sivilservodaga lihka
dus mas lea ulbmil bearráigeahččat amazigh olmmoš
vuoigatvuođaid.
Hálddáhuslaš ja juridihkalaš vuogádat Marokkos lea
arabiserejuvvon ja deaddu lea nanus amazigh álbmo
gii assimilerejuvvot dasa. Amazigh álbmot dovdá iežas
identitehta, kultuvrra ja gielaset marginaliserejuvvon.
Ovddit jagi, 2011, dohkehuvvui ođđa vuođđoláhka
Marokkos. Dát politihkalaš proseassa biddjui johtui ja
čađahuvvui go eiseváldit balle "Arába giđa" stuimmiid
leavvamis Marokkui. Dát mielddisbuvttii ahte ama
zigh identitehta ja giella dohkkehuvvui almmolaččat.
Amazigh álbmot atnet dan stuorra lávkin ovddosguv
lui. Muhto dát oassi vuođđolágas ii leat vel biddjon doi
bmii. Beannot jagi maŋŋá go vuođđolágas buohtastaht
tui tamazigh ja arába giella, de ii leat Marokko parla
meanta vel meannudan dan. Tamazigh giella i leat vel
praktihkalaččat dohkkehuvvon almmolaš giellan.