Sámis 25

Sámis 25/2017 11 virolaš máilmmeáddejumis ja jurddašeamis ja nugo Hawai’ias šaddat árvovuođđun mii geatnegahttá sámi skuvlensuorggi ásahusaid sihke čuovvolit ja doahtta- lit dán. Hawai’ias lea dat maid “educational statement and philosophy”. Stáhtadieđa professor Taiaiake Alfred (Mohawk) lohká ahte jus álgoálbmogat áigot lihkos­ tuvvat ealáskahttit ja bisuhit iežaset giela ja kulutvrra, de fertejit stivrejupmi, politihkka, jođiheapmi, ásahu- sat ja organisašuvnnat hábmet struktuvrraid mat vuođ­ đudit álgoálbmogiid iežaset árbevirolaš servodagaide, árbevirolaš oahpahemiide ja sosiála relašuvnnaide (Tai- aiake Alfred 2009: 25-26.) Dát mearkkaša ahte mis Sá­ mis lea čoavddekeahttá earret eará hábmet oktasaš árvo­ vuođu, mii doaibmá njuolggadussan ja láidesta oktasaš viggamušaide sámi skuvlavuogádagas ollislaččat beroš­ keahttá rikkarájain ja suopmaniin. Álgoálbmot oahppoásahusaid dovdome­ arkkat – Hawai’i, Sápmi ja Winhec Álgoálbmotservošat leat eanetgo goassige ovdal searvan oktasaš beroštumiiid ja politihka fievrridit, juogadit dieđuid ja vásihusaid ja diennalágiin gievrrudit álgoál­ bmogiid ceavzima. Dákkár juogadeamit mearkkašit ol- lu, dat cagahit álgoálbmot vuoiŋŋa, nannejit oktiigulle­ vašvuođa, buktet ođđa fuomášumiid ja áiccahit midjii- de eahpeliikostuvvamiid ja lihkostuvvamiid. Mus lei gieskat vejolašvuohta vuolgit lonohallanmát- kái eará álgoálbmot guovlluide ja válljein oahpásmuv- vat Hawai’ia álgoálbmot oahppovuogádahkii. Seam- más go ledjen guossedutkin Ka Haka Ula e Ke’ekolanis, (Hawai’i universitehta álgoálbmot ossodagas) Hilos moadde mánu, de nammadii WINHEC (World Indi­ genous Nation Higher Education Consortium) mu akkrediteren lávdegoddái árvvoštallat Native Hawai’i Aha Punana Leo (APL) oahppoprogámma. Prográm- ma čuvvot buot dásiid joavkkut mánáidgárddi rájes git­ ta alla ohppahussii main lea Native Hawai’i giella vál­ dogiellan. Akkrediterenjoavku fertii vuđolaččat dov- dat NH-oahppovuogádaga ja munnje lei nana oahp- pu ja ovdamunnin bargat singuin ovttas. Winhec lea álgoálbmotovttastus, mas álgoálbmot allaoahppoása- husat leat miellahttun ja ulbmiliin lea nannet álgoál­ bmot alitoahppoásahusaid beroštumiiid ja iešvuođaid ja seammás sáhttá orgánas ohcat akkrediterejuvvot álgoálbmot ásahusa kriteriaid vuođul. Sámi allaskuvla