Sámis 26

70 Sámis 26/2017 Luossa ja sáidi lea garra rávdnji. Dat lea dán muitalusas dehálaš duo­ gášdiehtu, go oainnat oktii dolin – dan áiggi go guolit ja eallit ain máhtte hállat – dolkkai sáidi das go dušše luossa beassá gorgŋet Detnui, ii ge sáidi dahje dorski. Luossa han lea sihke sáiva- ja sáltečáhceguolli mii bir­ ge guktuid čáziin. Sáidi dasto mearridii ahte son dat gal čájeha lussii ahte son ge veadjá vuodjat vuoste­ rávdnjái. Dát dáhpáhuvai giđđageasi aiddo go luos­ sa lei johtimin fas merrii maŋŋil go leamaš dálvvi jo­ gas. Dalle ii šat gohčoduvvo luossa-namahusa mielde, muhto navdojuvvo vuorrun danin go lea buot ruoid­ nan, gollan ja nohkan, ii ge dohkke oppa olbmoborra­ muššan ge. SÁIDENJAVIS DEAIVÁ LUOSSA sáiddi gii lea jođus ba­ jás Deanu. Luossa buot hirpmástuvvá ja jearrá sáid­ dis ahte maid árpmuid bat don leat dádjumin go leat deike vuolgán, don han it gula sáivačáhcái. Sáidi vásti­ da ahte son dat gal áigu čájehit lussii ahte son ge vis­ sa birge Deanus, lasiha vel ahte mus lea seammá ollu buoidi vuoivasis go dus. Luossa ii vuollán neavvumis sáideriebu ja dadjá: Muhto don han ieš dieđát man jorbbas ja šođbat mun lean mearas, ja man olu gievr­ rat mun lean go don, ja geahča mu dál; buot de lean gollan ja nohkan. Ále jo eisige don dieinna hámiin oppa geahččal ge duon guikii beassat, bargga duotna jorgalit das ja máhccat merrii farggamus lági mielde! SÁIDI JEAGADII LUOSA, ja jorggihii aiddo dan njavis mii lea Sieiddáguoikka vulobealde, de dan dihtii lea otná dan beaivvi guoikka namma Sieiddáguoika ja njavi namma gis Sáidenjavvi, juste dan dihtii go sáidi das jorggihii ja máhcai fas merrii. MUITALUSAT JUOHKÁSIT MÁŊGGA suorgái. Muhtun muitalusat leat eanáš áigegolu várás, dat sulastahttet máidnasiid, vaikko muitalus vuođustis galggašii leat duohta ja jáhkehahtti. Okta suorgi gohčoduvvo čilge­ husmuitalussan, nammalassii dakkár muitalusat mat čilgejit manin áššit leat nugo leat, dan dihtii go oktii áiggis dáhpáhuvai juoidá mii lea čilgehussan dasa. Dakkár muitalusat leat hui dábálaččat buot álbmogiid gaskkas. Muhtumin dat gohčoduvvojit sivdnádusmui­ talussan dahje -myhtan, muhto eará háviid dat leat dušše álbmotmuitalusat. Iešguđet ge álbmogiid mui­ talusaid buohtastahttin lea hui miellagiddevaš bargu dan dihtii go das ihtá álbmogiid jurddašeapmi ja sin iešádden. ČILGEHUSMUITALUSAT SÁHTTET LEAT dan birra ahte manin muhtun báikkis lea dat namma mii lea, ma­ nin omd. buoidagis lea čáhppes seaibegeahči, manin guovža beassá oađđit olles dálvvi, ja manin njoammil ii goassige gártta hukset alcces dan goađi maid juohke dálvvi lohpida alcces dahkat, ja dievva eará muitalusat. MUHTUN MIELLAGIDDEVAŠ DEATNOGÁTTI muita­ lus čilge manin Deanus lea ovtta guoikka namma Sieiddáguoika ja vuolit njavi namma gis Sáidenjavvi. Báikenamma Sieiddá boahtá sieide-sánis, sámi ovddeš oaffarbáiki. Sieiddá birra leat golbma sieiddi – okta goappat bealde Deanu ja goalmmát aiddo Sieiddá­ guoikka buohta. Oktiibuot dat golbma sieiddi dahkat golmmačiegaga, ja dan dihtii go dat lea erenoamáš bassi guovlu, de gávdnojit doppe sihke Sieiddájohka, Sieiddasuolu, Sieiddaguoika ja báiki Sieiddá goappat bealde Deanu. GUOIKKA JA NJAVI erohus lea ahte guoikkas lea olu johtilebbo čáhcejohtu go njavis, vaikko goappašagain