Sámis 27-28

Sámis 27–28/2018 53 / mu čeahci buvttii / vašši rupmašis. Performánsaidis­ guin Kleemann iská makkár oktavuohta lea dieid per­ sovnnalaš heahpatvuođa dovdduin, ja ambivaleanta dovdduiguin heahpadiin ja čevlliin, maid koloniseren njuvdákalaallitidentitehtii – nu mo feministtalaš ana­ lytihkkár Sara Ahmed čilge, mo sierralágan dovddut ja diskursiivvalaš praksisat darvehuvvojit vissislágan rupmašiidda. Dovdomearkan Dánmárkko ja Kalaallit Nunaata okta­ vuođas leamaš garra asymmetralaš fábmobálansa. Dáns­ kalaččain lei hálddahuslaš váldi ja dahke deaŧaleamos mearrádusaid. Dánskalaččain lei eanemus váldi define­ ret mii lei siviliserejuvvon ja normála, ja kalaallitlaččat dohkkehedje muhtin muddui dán árvvoštallama eavt­ tuid. Gaskavuohta sáhttá danin buohtastahttojuvvot dainna maid Frantz Fanon čálii, mo lei čáhppes ja vilges olbmuid gaskkas. Čáhppes olmmoš lei dagahan vilges olbmo iežas subjeaktan ja internaliseren vilges olbmo geahčastaga, čáhppes olmmošin dego objeaktan. Fanon analysere daid kompliserejuvvon huvvaoktavuođaid, maid dát mielddisbuktá vilges olbmuid ja čáhppes ol­ bmuid gaskkas, ja albmáid ja nissoniid gaskkas, ruossut doarrás čearddálaš rájáid. Oalle olu dát gávdnoKalaallitNunaatas, gos čearddalaš/ rásalaš oasit leat duođaid doaibman, seammás go náito­ sat dánska albmáid ja kalaallit nissoniid gaskkas ledje huksengeađggit koloniála Kalaallit Nunaatas. Vaik­ ke kalaallit bivdokultuvrii lea čadnon stuorra árvu, de lei Dánmárku ja buot mii dasa gulai ovdagovvan, mii álo loktejuvvui kalaallitlaččaide dego oláhussan, maid galggašedje joksat. Ja maid eai goassige nákcen olahit. Dálá áigge árvvoštallamis koloniáiggis, lea álki fokuse­ ret dánskalaččaid sivalašvuhtii, mii guoská dasa maid sii barge ja maid eai bargan. Dát šaddá dušše joaŧkkan koloniaáiggidiskursii, mas fáddán lei dánskalaččaid ovddasvástádus kalaallilaččain, geaid sii eai atnán nák­ cet váldit ovddasvástádusa alddiineaset. Heahpatvuoh­ ta, maid kalaallitlaččat dovdet go leat biddjon oaffar- ja objeaktaposišuvdnii, guoská oppalaš iešdovdui, nu mo Tanavassdragets laksefiske­ foreningens lakseseminar 1. september 2015 i Fanasgieddi i Tana. Foto: Mihkku Soilbakk. Jessie Kleemann, Amsterdammas 2010. Govvideaddji: Allard Willemse