Saemeste saaman 1

32 / 60

32 Saemeste saaman SÁMIS 1/2013
Inger Zachrisson
orreme ruevtieaejkien raajeste joe, jïh dah jis gierki-
eaejkien vïjrijealmetji minngieboelvh. Sïejhme hov
leah barre ”vïjrijekultuvren” væhtine gohtjedovveme –
jalhts nov eevre seamma vååjnoeh goh Noerhteskan-
dinaavijen ”saemien” væhtah.
Staaten histovrihke museeume Stueh-
kesne 2001 vuesiehtimmiem rïhpestin man nomme
Vikingar, jïh desnie jis göökte monterh saemien daeve-
rigujmie. Mohte dan mænngan hov vååjnoe baakoe
”saemieh”monteretjaalegine molseme dejnie ”almetjh
noerhtene” vuj ”vijrijealmetjh”, jïh baakoe ”saemien”
lea ”noerhteladtjine” sjædteme. Guessieh hov aervie-
dieh ahte lea ”nordihke”. Nimhtie hov såajhta saemieh
eah vååjnoes, jïh saemien histovrije gïerve aamhtesine
sjædta. Hævvi ij gåaredh ”saemieh” jïh ”saemien” nimh-
tie geervedh. Jïh dah jis ”almetjh noerhtene” hov lea
ektiedïejvese mij dijpie jïjnjebe goh 30 almetjedåehkie
barre Rassjan bealesne.
Man åvteste nov nimhtie ahte Sveerjesne
dan iemie ”noerhterïjhki gïeli” bïjre, jïh ”noerhterïjhki
jaahkoen” bïjre soptsestidh – mohte dan jis båastoeh­
soptsestidh ”saemien gïeli” vuj ”saemien jaahkoen” bïj-
re. Ubmijen universiteetesne maahta ”noerhtedajvi
arkeo­logije” lohkedh – mohte Romssan universiteetes-
ne jis ”saemien arkeologije” lohkehtieh.
Muvhtene hov baakoe ”norrön” synonyjmine
nuhtjieh dam ”noerhtedajvide”, mohte dah gåabpat-
jahkh buerkiestieh ”nordihke” , jïh joekoen dellie uv-
tenoerhteladtji gïelem buerkeste(gïehtjedh Svenska
Akademiens ordbok, SAOB, gaskeviermesne). ”Skandi­
naavihke” lea akte vielie synonyjme disse”nordihke”,
mij dagke vuesehte eenngelesgïeleste klaeriedamme.
Daelie jis arkeologh jïjnjebh væhtah
gaavnedeminie mah vuesiehtieh saemieh guhkene
vuelnene Gaske-Sveerjesne jïh Nöörjen åarjelisnie
Baakoeh
faamohkåbpoe
jiermeste
Populär Arkeologi nr 1/ 2013
Inger Zachrisson. Govvie:
Gun-Britt Aagård