56 / 60
56
Saemeste saaman
SÁMIS
1/2013
(Gïehtjedh Torkel Thomassone jïh Kristoffer Sjulsso
ne jis sïjhth vielie lohkedh dan gåassoehtimmien bïjre.)
Vuj aaj maehtiejin tjïelke vuesiehtidh ”sjeavohth” vueki
ne, nov guktie daejnie teekstine, ahte ij dam almetjem
seatedh gænnah.
Dotkije guessine
Dah guaktah, gåassoehtæjja jïh guessie, voesteges ieres
te joe sinsitniem nimhtie bæsvoehtægan jïh biehtiehtæ
gan, eakan båarastehtieh, eakan sinsitniem laahkoesth
gænnah. Daate teekste lohkijasse haestiedimmiem faa
la; åådtje jïjtje goerehtidh jïh vueptiestidh – man åvtes
te båeries aajjeskodtje dan lohkemistie nov måarahtov
vi? Vuajnah man tjuerpies jallh aaj båastoeh dovletji
dåajmijes vuekiej vööste? Ihke jïjnjebh væhtah hov lea.
Daesnie gïdtjh åejvieulmie hov lij barre tjuvtjiedidh –
man båastoeh maahta sjïdtedh gosse kultuvren ålkoe
bealeste aaj guessie båata. Akte ammeskultuvren dot
kije, kanne jïjtse baantespealarine saemiejluvnie ”gues
sine” båetieji – jïh dellie barre dagkerem eadtoedimmi
en teekste gærjesne beaja (lohkemegærjesne saemide). Ij
leah gænnah seatadamme bïevnedæjjaj nommh tjeakoes
darjodh. Tjïelke hov ahte sutnjien daate lij barre aelhkie
teeksteboelhkem, kanne buerie vuesiehtimmiem dov
letji saemien aerpievuekide (tradisjovnide), jïh sov mïe
len mietie dovne skovlegærjesne sjïehteles.
Jeatja kontekstine daate dialoge hov lea buerie vuesieh
timmiem mah guktie saemieh aaj estetihke njoelkedas
side utneme gajvedh jïh krööhkedh. Tjultjiestimmiej,
daejriehtimmiej tjïrrh, jortehten soptsestidh, diminuti
jvem nuhtjedh, jïh seamma vihkeles – dam mij ij jeah
tah. Jïjnjem aaj gåarede sjeavods voetine jïehtedh, jïh jis
ij maahtoem åtnah dan bïjre dellie kanne aavrehke – ij
gïdtjh armodh – vïerrebe nov ahte maahta mubpiem
ærmoedidh jïh ih ennje daejrieh!
Luste gujhth dellie moenedidh – mah dagke saemien
deajvoehtæjja (redaktööre) læjhkan teekstem jeatjah
tehteme, barre ånnetji, eannan orresth bertesovvi orre
gærjesne – jïh ij leah dotkije vueptiestamme gænnah.
Litteratuvre
◆
◆
Bergsland, Knut og Gustav Hasselbrink 1957:
Sámien
lukkeme-gärjá – Sydsamisk lesebok – med grammatikk og
ordliste.
A. W. Brøggers Boktrykkeri A/S. Oslo
◆
◆
Bergsland, Knut og Ella Holm Bull 1993:
Lohkede sa-
emien – Sørsamisk lesebok.
Davvi Girji o.s. Karasjok.
◆
◆
Bäckman, Louise och Rolf Kjellström (red.) 1979:
Kris-
toffer Sjulssons minnen. Om Vapstenlapparna i början af
1800-talet. Upptecknade af O.P.Pettersson. Nordiska Mu-
seet.
Berlings, Lund.
◆
◆
Lindin, leif och Håkan Rydving (red.) 1988:
Några Säg-
ner, seder och bruk. Upptecknade efter lapparna i Åsele-
och Lycksele Lappmark Samt Herjedalen sommaren
1917, af Torkel Thomasson.
Skrifter utgivna genom Dia
lekt- och Folkminnesarkivet i Uppsala, Ser. C:5. Upp
sala.