62 / 72
62
Sámis
17–18/2014
G I R J EÁRV VOŠ TAL L AN
Jorunn Eikjok
Anders Larsen
IVAR BJØRKLUND JA
Harald Gaski leaba doaimmahan
girjji sámi girječálli ja aktivistta Anders Larsen čállosiin.
Soai leaba čállán goappat ge artihkkala sáme- ja dáro
gillii mas giehtadallaba Anders Larsena čállosiid ja
bargguid analyhtalaččat. Soai čálliba ahte dat lea jurd
dašuvvon vuođđun áddet Larsena teavsttaid dan okta
vuođas mas dat leat čállon, muhto maiddá čájehan
dihtii ahte Larsen lei ovddabealde iežas áiggi oaiviliid
disguin. Son lei ofelaš, ja ain ge digáštallojuvvojit sih-
ke dieđalaččat ja politihkalaččat dat áššit maid son lei
mielde ovddideamen. Soai čálliba viddásebbo:
Máŋg
ga dáfos mii leat joavdan Larsena višuvdnii, ja doaivva
livččii ahte su jurdagat beroštahttet eanebuid gávnnahit
ovttaláganvuođa dalá ja dálá etnihka dilášlašvuođaid
gaskkas.
Lea jo badjel 60 jagi dassá go son jámii, ja
uhccán olbmot muitet su šat. Bjørklund ja Gaski oaiv
vildeaba ahte dađe eanebuidda guoská dat vuđolaš
gažaldat maid son jearai; Ii go servodat berrešii leat
dakkár ahte buot olmmoščearddain livčče ovttalágan
vuoigatvuohta beassat čohkkedit eallima borranbeav
de gurrii?
ANDERS LARSEN RIEGÁDII
1870:is Návuonas. Su eal-
lin juohkásii guovtti oassái ja áigodahkii – su álgoáigi
politihkalaš pioneran ja avviissadoaimmaheaddjin.
Son doaimmahii áviissa
Sagai Muittalægje
(1904–11).
Bjørklund ja Gaski čállba ahte
Sagai Muittalægje
-áviisa
dáidá gullat Larsena dehálemos politihkaláš ja diehto-
juohkin doaimmaid gaskii.
SON ČÁLLII: "ČÁJEHEHKOT
mii dál máilmmi olbmuide
ahte mii sámit ieža nagadit doaimmahit alcceseamet
bláđi sámegillii! Čájehehkot ahte mii dan hárrái muh-
tun muddui álgit čuožžut min iežaideamet julggiid
alde." Doaimmaheaddji guovttos oaivvildeaba ahte
SM duođai ánssáša gohčoduvvot sihke dehálaš gask-
kusteaddjin ja guovddáš oaivvillonohallan gaskaoap-
min dalá Sámis. "SM:s lea duođai historjjálaš árvu
sápmelaččaide, ja áviisa lea hui buorre áige-vihtan
1900-jagiidálgogeaži sámi kultuvrralaš ja politihkalaš
áŋgiruššamii."
Mearrasámiid birra
– ja eará čállosat
Om sjøsamene
– og andre skrifter
Ivar Bjørklund & Harald Gaski (Doaim.) ČálliidLágádus 2014.