16 / 92
16
Sámis
19–20/2015
Mannan čavčča vulgen geasi guvlui ja ledjen Aotearoas
dahje Ođđa Zealandas go Ngā Pae o te Māramatanga-
guovddáš, mii gullá Auckland universitehtii, lágidii
stuorra riikkaidgaskasaš konferánssa. Okta daidmáŋgga
miellagiddevaš keynotelogaldallamiin maid gullen lei
dat maid Taiaiake Alfred doalai.
Taiaiake Alfred
lea professor Victoria universitehtas
Canadas, ja bargá Indigenous governance:in. Su logal-
dallama namma lei "Contemporary colonialism and
the crises of dependency", "Dálááigge kolonialisma ja
sorjavašvuođa heahtedilli". "Sorjavašvuođa heahtedilli"
boahtá das go álgoálbmogat leat čadnon oarjemáilmmi
vuogádagaide sihke psykologalaččat, fysalaččat, politih
kalaččat ja ekonomalaččat.
Lei vuosttas háve viehka guhkes áigái, jus goassige, ahte
mun lean beassan fitnat dakkár stuorit konferánssas gos
eanáš oasseváldit ja logaldallit ieža gullet man nu álgo
álbmotčerdii, ja dat bovttii sierralágan dovddu maid in
leat ovdal vásihan diekkár akademalaš oktavuođas. Ok-
ta vuohki mo dat bođii oidnosii lei ahte Taiaiake álg-
gahii iežas sáhkavuoru lávlagiin, go son lei konferáns-
sas deaivan guokte indiána nissona nuppi čearddas, ja
sii ledje fuomášan ahte sis ledje oktasaš lávlagat, ja dan
juogadedje minguin ovdal logaldallama.
Su logaldallama vuođus lei okta mohawkgiela sátni:
kahwatsire.
Dat mearkkaša sihke bearaš ja našuvdna, ja
jus dan jorgala, de šaddá "buot min dolat gullet oktii",
dolla govve metaforalaččat mo oktavuohta doaibmá. Ja
dan dolla-gova sáhttá maid geavahit jurddašit koloni-
serema ja dekoloniserema birra ođđa vuogi miel, go ol-
bmo ovddasvástádus lea iežas servodahkii, ja dolla lea
metafora mii govve geat gullet dan servodahkii. Soaitá
sámi oktavuođas livččii mis eará sátni, eará konteaksta
masa hábmet sullasaš teoriija, muhto mun lean doala-
han dola dán oktavuođas.
Taiaiake namaha álgoálbmotdutkiid, go han lei dutkan
konferánsa mas son hálai, muhto ii dárbbaš dušše leat
dutkiin sáhka, sáhttá leat vaikko makkár ge servodat
berošteaddji. Muhto dás lean válljen doalahit álgoálb-
motdutki-tearpma.
Dan dola dehálaš oasit leat hukset servodaga: giella,
kultuvra, historjá, dábit, "ceremonial practices". Dola
birra leat guokte gierddu: okta leat sii geat gehččet dol-
Sire K. Gaski
Taiaiake Alfred álgoálbmogiid diliid ja dutkama hárrái
'Buot min
dolat