Sámis 13

43 / 60

Sámis 13/2013 43
Nállu, mii bođii Sápmái gávpealbmáid mielde,
gohčo­duvvui vuođđoskandinávalaš gillii neđlo dah­
je, náđlo, ja dát lea otne sátni mii orru álohii gullan
sámegillii, diehtá Thor Frette. Ja otná modearna tek­
nologiijan oažžut mii ođđa amas sániid beaivválaččat,
eat beare davviriikkalaš gielain, muhto maiddái
eŋgelasgielas. Sánit Chat, Server ja Join álki­
dit čirret beaivválaš gillii. Ja nu mo sátni nállu, de ii
ráhkaduvvon ođđa sátni, muhto amas sátni heivehuv­
vo sámegillii. Giellaprofessor Ole Henrik Magga dajai
NRKii čakčamánus diibmá, ahte olbmot olu johtileap­
pot luoikkahit sániid amas gielain, nu mo eŋgelasgielas,
čilget álkkes áššiid ovdalgo geavahit sámegielat sániid.
Dát dahká ahte sámegiella šaddá geafes giellan.
Join geavahuvvo go áiggot searvat muhtin spillii neah­
tas (omd. DOTA2 ja Starcraft2), ja dán sáhttá álki­
dit jorgalit sámegillii searvat, muhto dávjjit gullo,
joinet. Server mearkkaša dihtor mii bálvala eará
dihtoriid neahta bokte, danne sáhtašii dan gohčodit
dihtor­bálvaleaddji dahje dušše bálva-
leaddji, muhto go das lea jo sámegielas semanttalaš
oaivil, de sáhtášii omd. goalustit sániid bálvá ja dihtor,
bálvádihtor. Giellagáhttejeddjiide lea jeđđehus,
sápmelaš gean lea jearahallamin. Ii ge soaitte leat dušše
sániin sáhka, stuorát davviriikkalaš giella sáhttá leat
muđuid ge báidnimin sámegiela. Go mun omd. lohken
fágakurssa pensumteavsttaid, de fuobmájin ahte munn­
je lea olu váddáseappot áddet Samuli Aikio fágateavstta
go omd. Thor Frette teavstta. Jearan dalle alddán ahte lea
go dasa sivvan dat ahte Aikio sámegiela lea suomagiella
báidnán, ja Frette sámegiela fas dárogiella? Go ieš ásan
Norggas, ja dárogiella lea vuosttas amasgiella, de dan si­
vas lea munnje álkit áddet Frette fágateavstta.
Ođđa ja amas sánit sámegielas
Loatnasánit
Giđđat 2012 ledjen mun Sámi fágagirjjálaš čálliid-
ja jorgaleddjiid searvvi joavkku mielde Baskaeatna­
mis oahpásmuvvamin sin gielladiliide. Dát bovttii mu
beroštumi giella- dahje sátneluoikkaheami áššiide.
Baska­laš giellačeahpit muitaledje ahte sin giella lea
erenoamáš Eurohpás go das eai leat fuolkegielat. Dat
mii lei mu mielas erenoamáš, lei dat go muitaledje ah­
te 80% baskagiela sániin leat loatnasánit. In leat oaid­
nán ahte oktage galgá leat dahkan seammalágan loatna­
sániid lohkama sámegielas. Dás vuolábealde mun dušše
namahan muhtin ovdamearkkaid.
Govva: Anne Länsman.