SÁMIS 17-18

70 / 72

70 Sámis 17–18/2014
DIHTORAT LEDJE OBBA máilmme njeallječiegat kás­
sat, main lei kábalaspeallu ja mearehis njoazes inter­
neahtta. Skuvllas oahpaimet EDB-diimmuin mo dihto-
ra galgá geavahit. Gánddat illudedje dáid diimmuide,
ja máhtte dieđusge mealgat eanet go mun. Vuosttaš
chattenprográmma man geavahin lei sol-siidduin.
Olbmot čálle "asl" (eaŋ. age , sex, living) go hálidedje
diehtit agi, sohkabeali ja orrunbáikki. Vástádussan lei
dieđusge "j 13 Karasjok". Lean dieđusge navdán iežan
leat čálašeamen ovttaahkásaččaiguin. Hotmail lei hui
bivnnut, iige olmmoš eisege galgan geavahit iežas
nama šleađgapoastačujuhusas. Ii lean nu menddo vát-
tis huŧkat dakkára. Eaŋgalasgiella lei nuoraidgiella, ja
mun liikojin sakka bussáide. Mu vuosttaš čujuhus lei
sullii dakkár go . In dan álg-
gasge nagodan áddet manne gánddat nu boagusted-
je dan. Dađistaga go eaŋgalasgiela sátnevuorká stuo-
rui, de molsun šleađgapoastačujuhusa.
GUOKTEDUHÁTNJEALLJENUPPELOHKÁI
Ollu lea dáhpáhuvvan teknologalaš máilmmis nuo­
raidskuvlla rájes. Dál olbmo sáhttá defineret dan miel-
de leago sus iOS vai anderoida: "Ieš gulan anderoidai-
de." Máŧketelefovdna doaba ge lea boarásnuvvan, dál
gohčodit vissa fihttotelefovdnan.
LÁVEN ÁDJÁ SIHTAT muitalit boaresáiggi birra, dalle
go ii vel gávdnon elrávdnji. Illudan suoli dan beaivái
go beasan muitalit iežan mánáide dahje mánáidmá­
náide ahte "go mun bajásšadden, dalle gal eai lean
olbmuin máŧketelefovnnat, iige interneahtta." Árvidea-
mes báhcá beatnatfearán muitalkeahttá.
BARGGU MAŊŊÁ DEADDILAN fihttotelefovnna beal­
ljásan ja áiggun gullat irggistan leago joavdan campu­
sii. De jáddá bahákas. Mo dál ges? Ean lean šiehttan
deaivvadanbáikki, eange áigemeari, muhto optimistan
jurdilan ná: "Man váttis lea gávdnat olbmo, geas lea
stuorra ruškes beana fárus campusis?". Váccán mieh-
tá campusa ja aŋkke golbmii teoriijafágagárddi birra.
Jearan olbmuin leatgo oaidnán albmá oktan ruškes
beatnagiin. Geahččalan einnostit gosa son vázzá, ja
gosa son jáhkká mu vázzit. Beannot diimmu maŋŋel
ferten vuollánit. Gorgŋen bussii, ja manan ruoktot lád-
det telefovnna.