66 / 72
66
Sámis
21/2016
ÁILLOHAŠ RAHPAMIN UVSSAID KØBEN-
HÁPMANIS
Ahte Áillohaš lea čeahpes almmái gal lean guhká
diehtán. Ahte son lea sátnemeašttir ii ge lean mihk-
kige ođđasiid munnje. Muhto ahte son lea Sámi
roahkkadeamos politihkkár ja vuohkkaseamos
ovddideaddji skáhppot sápmelaččaide saji Davvi
riikkaid Ráđđái, dat gal lei ođas munnje. Muhto dan
son dagai Københápmanis guovvamánu loahpa
geahčen, gávpoga ráđđeviesus buot Davviriikkaid
njunušpolitihkkáriid ovddas, go lei doppe váldimin
vuostá Davviriikkaid Ráđi girjjálašvuođa bálkkašu
mi. Vuoiti oainnat galgá doallat sihke preassakonfe
ránssa ja smávva giittussártnáža. Preassakonferánsa
gal lei áibbas dábálaš, nugo jo diekkár gažadan
bottut lávejit leat ge. Muhto go maŋŋebáreahket
joavddai, ja Áillohačča vuorru bođii váldit vuostá
diploma mii duođaštii ahte su girji
Beaivi, Áhčážan
lei vuoitán duon beakkán bálkkašumi, de Nils-Aslak
Valkeapää duođaid čájehii makkár dáiddalaš ja
dáiddolaš olmmoš son lea.
Gululdaga son váccii mikrufuvnna lusa ja almmu-
hii vuos dan ahte son gullá dan ovtta álbmogii mii
Davviriikkaid oktavuođas lea measta dohkkehuv
von. Muhto dušše measta. Ja son de vuogis mielde
állii oaivvi vuos gurut beallái geahčadettiin bajás-
guvlui leavggaide mat heaŋgájedje das Københáp-
mana ráđđeviesu seainnis davviriikkaid álbmogiid
oktavuođa čikŋan ja duođaštussan. Ii oidnon Sámi
leavga gostige. Ii ge ávkkuhan nuppi bealde ge
geahččat.
– Sámi leavga dahje flágga lei seamma jávkosis
Davviriikkaid seainnis go álbmot ge váilu politihka
laš oktavuođas Davviriikkaid Ráđis. Lea heahpat go
dilli lea nie, dajai min dáiddár, ja de roggalii páhka
siste skeaŋkka gis son Davviriikkaide; stuorra sámi
leavga maid de čanai mikrufuvnnastággui.
– Mun guođán dan didjiide, vai boahtte háve beasa
šii min ge leavga movttegit libardit ovttas din leavg-
gaiguin, seamma láhkai go sávan ahte mu álbmot
ge fargga beasašii čohkkedit min oktasaš Davviriik-
kaid beavdái. Go nu berre leat álbmogiid gaskkas,
geat ehccet demokratiija ja gohčodit iežaset sivili-
serejuvvon olmmožin. Dajai Nils-Aslak Valkeapää,
gii logemat jahkái ii leat jienádan politihkalaš áššiin
maidige. Muhto su vuorddiheapmi ii de dattege
lean duššás.
Mátkkoštettiin
Tromsii
de die
đusge orustastit Beattegii gos
Áillohaš ásai.
Áillohaš lea máŋgga dáfus Harald
Gaski jiellat girječálli ja lea ge ollu
čállán su birra.
Lei stuorra dáhpáhus sámi čáppagirjjá
lašvuođa hárrái 1991. Dan jagi Áillohaš
oaččui Davviriikkaid Ráđi girjjálašvuohta
bálkkašumi girjjiin:
Beaivi, Áhčážan.
Dán
oktavuođas heive bájuhit dahje siteret
vuosttas oasi Harald čállosis dán stuorra
dáhpáhusa birra Københápmanis:
Áillohaš – Nils-Aslak Valkeapää.
Govva: Norasgovvaarkiiva.