30 / 60
30
Sámis
13/2013
dihtii go searvvi doibmii gullá kritihkka ja diehttelasat
etihkka ge. Lea somá registreret ahte
Báiki
-áigečála ge
fuomáša ja fuomášuhttá ođđa dutkansuorggi, go dan
mearkkašupmi jáhkkimis ain lassána ovddosguvlui.
Maŋimuš nummiriin leamaš nuppi siiddus fásta
čilgehus áigečállaga nammi, duogážii ja doibmii. Báik
ki logo lea Faith ieš hábmen. Das geavaha (nugo oain
nát govas das bálddas) noaiderumbbu govaid, maid
da lea mearridan sisdoallun: Boazu symbolisere birge
jumi, lávvu bearraša ja fulkkiid, várri duogábealde gov
ve eatnama eadnin, ja njalla gis govve árbevirolaš máh
tu boahttevaš buolvvaide. Faith lea dál barggildeamen
ráhkadit čoakkáldaga Báikki buoremus artihkkaliid
vuođul. Čoakkáldat lea jurddašuvvon girjin ilbmat.
Sámis
doaivu maŋit nummiris sáhttit fállat jea
rahallama Faith Fjeldain, su máŋggabealat doaimmaid
birra amerihká sámiid iešdovddu loktema barggus,
seammás go mii maiddá geahčastit mo
Báiki
-áigečála
leamaš mielde čatnamin oktavuođaid ja gaskkusteamen
dieđuid sápmelaččaid gaskkas goappat bealde Atlántta.
Faith Fjeld govvejuvvon muhtun Idle No More lágidea
mes Duluth gávpogis Minnesotas. Liidni mii sus lea bad
jelis lea skeaŋka maid lea ožžon muhtun Davvi-Amerihká
Sámiráđi lahtus, geas lea nuortalaš duogáš. Su áhkku da
gai liinni 90-jahkásažžan.
Harald Gaski
Báiki
riikkaid
gaskasaš sámi
áigecála
B
áiki-nammasaš áigečála lea ilbman Ame
rihkás gitta 1991 rájes. Dan doaimma
headdji leamaš álggu rájes Faith Fjeld.
Faith gullá mátta-sámi sohkii, muhto lea
sihke riegádan ja bajásšaddan Amerihkás. Son lea ok
ta váldo-olbmuin geat leamaš mielde ealáskahttimin
sápmelaš-dovddu ja identitehta amerihká sápmelaš
maŋisboahttiid gaskkas maŋimuš moaddelot jagiid.
Dán giđa almmustuvai áigečállaga 36. num
mir. Dasa lea bidjan nama "The New Generation". Ar
tihkkala, masa namma čujuha, lea Faith mánáidmán
ná Ruby Kark-French čállán, ja čállosa fáddán lea
oahpahusa dekoloniseren. Dekoloniseren leamaš ge
maŋimuš nuppelot jagiid guovddáš áššin hui olu álgo
álbmotdutkamis ja oahpahusas. Akademiija deko
loniseren-jurdagis lea vuolggahuvvon sierra lahkanan
vuohki dutkamii, man gohčodit álgoálbmotmetodo
logiijan. Dan vuođđun lea álgoálbmogiid iežaset ád
den- ja dulkonvuogit. Álgoálbmotmetodologiijii gullá
sihke dutkan, etihkka ja kritihkka. Dássážii ii leat sisk
káldas kritihkka ožžon nu olu fuomášumi go dutkan
etihkka ja gáibádusat earáide. Muhto dađe mielde go
suorgi ahtanuššá, das dieđusge ovdána kritihkalaš beal
li ge. Dan dihtii lea miellagiddevaš dakkár servvii
de go Sámi fágalaš girječálliid ja jorgaleaddjiid searvái
čuovvut álgoálbmotmetodologiija ovdáneami – dan