19 / 72
Sámis
21/2016
19
Go áššiid geahčada veahá dobbelis, ođđa čalmmiiguin,
nu mot muhtimat lávejit dadjat, de soaitá oaidnit juoi-
dá ođđasa ja fuobmát ođđa vejolašvuođaid. Nu sáhttá
maid dáhpáhuvvat go fitná eará álgoálbmogiid guossis,
bargo- ja oahppomátkkiin. Mannan skábma lei viimmat
mu vuorru beassat fitnat Aotearoas dahje Ođđa Selánd-
das, sihke gullat maoriid oahpahusa ja giellabargguid
birra ja ieš muitaleame mo mii dáppe sámis leat bar-
gan davvisámegiela amasgieloahpahusain. Dán mátk-
kis bohciidedje munnje ollu jurdagat eamiálbmogiid
sullasašvuođaid ja erohusaid ektui.
Vuosttaš mii čuozai čalmmiide ledje bures boahtin galb
bat girdišiljus – maori gillii! Lei duođaid somá norgga
sápmelažžii oaidnit minoritehta gillii stuora galbbaid
Auckland miljongávpoga girdišiljus cealkime
Kia ora.
In lean áibbas sihkar maid dat mearkkašii, muhto ledjen
goitge hui ilus go oidnen daid. Fertejin dieđusge iskat
maid dat mearkkaša go ollejin hotellii ja lei sullii nu go
doivon. Kia ora lea eahpeformála vuohki dearvvahit ja
oidno juohke sajis Aotearoas. Almmolaš oktavuođain
geavahit maid dávjá maori giela dearvvaheamis, muh-
to dalle dearvvahuvvo formálalaččabu
Tēnā koutou
(máŋgasii). Livččii go dan vejolaš dahkat Norggas?
Livččiigo vejolaš sávvat mátkkošteddjiide miehtá Norg-
ga bures boahtima sámegillii? Jus livččii, livččii go das
makkárge eará árvu go symbolaárvu? Ii leat buorre
diehtit, muhto mun goit gal hálidivččen dan jus mus
jearašii oktage. Mun jáhkán ahte čállojuvvon gielas lea
árvu mo juo ain leažžá. Oinnolašvuohta muitala juoidá
giela dohkkeheamis ja speadjalastá man nu láhkái serv
vodaga fápmostruktuvrra. Sápmelažžii livččii diehttala-
sat somá oaidnit juobe juoidá ge čállojuvvon iežas gillii
almmolaš báikkis. Seammás dat čájehivččii earáide ahte
dán riikkas lea eambbo go okta álbmot ja giella.
Nubbi mii lei erenoamáš doppe min duohtavuođa ek-
tui, lei maori giela dahje
te reo maori,
sadji eŋgelasgielas.
Jus smiehttá man ollu dárogielsánit bahkkejit sámegil-
lii, de sáhttá muhtin muddui govahallat mo Aotearoa
eŋgelasgiella lea ollu maori doahpagiiguin, vaikke lea
áibbas nuppe gežiid min giela ektui. Buorren ovdamear
kan dasa lea juste
te reo maori,
mii adnojuvvo eŋgelas
gielas doaban
language
sadjái go lea hupmu mao
ri gielas. Eará sátni maid hálidan ovdamearkan čájehit
lea
whānau
, mii mearkkaša bearaš ja mii geavahuvvo
eŋgelasgielas
family
sajis sihke skuvllain ja muđuid
ge servvodagas. Go lohká dieđalaš artihkkaliid maid
Laila Oskarsson
Minoritehtagielas
LUNDDOLAŠ SADJI
stuoraservodagas