Sámis 21

48 / 72

48 Sámis 21/2016
Gávdnojit maiddái iežá cealkkaráhkadusat main lea in-
finihta vearba oassin, dego omd. cealkagiin (6)–(12).
6) Mii gulaimet beatnagiid ciellame .
7) Beatnagat gulloje ciellame .
8) Son orru boahtime deike.
9) Mánát leat geargan lohkamis.
10) Mon gohččon su vuolgit.
11) Son lohpidii viežžat mu lávvordaga.
12) Mii geahččaleimmet oastit varas guliid doppe.
Cealkagiin (6)–(12) lea infinihta vearbbaid hápmi git-
ta das makkár cealkkaráhkadus lea (gč. Svonni 2015:
175ff ). Cealkagis (6) lea n.g. áicanvearba, gullat , mii
sáhttá oažžut infinihta vearbba komplemeantan, na-
malassii vearbaessiivva (ciellame). Cealkkaoasi láve-
jit gohčodit objeakta oktan essiivvain. Cealkagis (7) lea
seamma vearba passiivva hámis ja miehtecealkaga ob-
jeakta lea šaddan subjeakta ja ožžon nominatiivva hámi.
Subjektii gullá vearbaessiiva (ciellame) ja cealkkaoasi
lávejit gohčodit subjeakta oktan essiivvain. Iežá áican­
vearbbat leat oaidnit ja dovdat.
Cealkagis (8) lea vearba orrut, mii sulastahttá cealkka­
ráhkadusaid main lea subjeakta oktan essiivvain, ja man
ráhkadusas lea infinihta vearba vearbaessiivva hámis.
Cealkagis (9) lea vearba geargat, man cealkkaráhka-
dusas lea vearbanomen ablatiivva1 hámis (lohkamis).
Cealkagis (10) lea vearba gohččut, man cealkkaráhka-
dusas lea objeakta akkusatiivva hámis ja infinihta vearba
infinitiivvas (vuolgit). Iežá dakkár vearbbat leat omd.
bivdit ja diktit.
1 Dán čállosis geavahuvvojit ođđa kásusnamahusat; (boares) lokatiivva
sajis lea lokatiiva ja ablatiiva (gč. Svonni 2015: 43ff)
Cealkagis (11) lea vearba lohpidit ja cealkagis (12) lea
vearba geahččalit. Goappašiin cealkagiin lea nubbi vear-
ba infinitiivva hámis. Dás duohko gieđahallojuvvojit
dakkár (finihta) vearbbat, main cealkkaráhkadusas
čuovvu infinitiiva.
Infinitiivva cealkkaráhkadusat
Cealkagat main leat guokte vearbba ja main nubbi vear-
ba lea infinitiivvas leat máŋggalágánat. Girjjálašvuođas
leat earuhuvvon guovttelágán (finihta) vearbbat mat
mielddisetbuktet infinitiivva cealkkaráhkadusaid.
Cealkkaoassi mas lea infinitiiva sáhttá leat soameslágán
cealkka dego omd. (13).
13) Máhtte diktá Mihkkala čuovvut mielde.
Matriksacealkagis lea Máhtte subjeakta ja lea son guh-
te ‘diktá’ (Mihkkala čuovvut mielde) ja vuolit cealkagis
lea Mihkkal subjeakta ja lea son guhte ‘čuovvu’ mielde.
Cealkagis (14), nuppi dáfus, lea (finihta) vearbbas ja in-
finitiivvas iežálágán gaskavuohta.
14) Máret vulggii viehkat.
Cealkagis (14) lea Máret guhte sihke ‘vulggii’ ja ‘viegai’.
Dakkár vearbbat go ‘vuolgit’ gullet visses (vearba)jov-
kui, maid lea vejolaš ovttastahttit infinitiivvain nu ah-
te matriksavearba ja infinitiiva sáhttá dulkojuvvot oktan
vearban (goit oktan vearbadáhpáhussan). Dan dáhpá-
husa sáhttá gohčodit restruktureren (eaŋg. restructu-
ring). Muhtin predikáhtaid cealkkaráhkadusas leat
restrukturereninfinitiivvat (RI) dego cealkagis (14) ja
iežá vearbbat dego ‘diktit’ cealkagis (13) eai leat dakkár