SÁMIS 17-18

Sámis

17–18/2014 23

Duŧki Kozlov čállá ahte sátni negatiivalaš lea mend-

do linis čilgen dihtii álbmoga dili mas lea nu alla jáp

minlohku, go bealli buot jápmimiin lea heavvaneap-

mi, mirkohuhttin, goddin ja iešsorbmen

Son oaivvil-

da ahte dat mii lea váikkuhan dán statistihkkii, lea go

sápmelaččain ii leat leamaš vejolaš heivehit iežaset ođ

đa servodatvuogádahkii maŋŋá baggofárrehemiid. Son

deattuha ahte dat dorvvuhisvuohta mii bođii olbmuide

lei čadnon eahpesihkarvuhtii iežaset eallimii ja dearv

vašmeahttun dillái. Dasa lassin dovdduide mat gul-

le negatiivvalaš guottuide sin čearddalašvuođa hárrái.

Dorvvuhisvuohta ja fuollameahttunvuohta iežaset eal-

limii ja dearvvašvuhtii.

Dilli ahte váilu ássansadji maŋŋá bággofárrehemiid

lea dagahan olu olbmuid heahtedillái. Si ásse iežaset

árbevirolaš giliin stuorra bearašdáluin. Lujávrái fárre-

miid maŋŋil fállojuvve sidjiide uhca ásodagažat máŋgga

bearrašii dahje boares dálut gos gárte orrut máŋggaid

jagiid ovdal go sáhtte oažžut ovttabearaš-ásodaga.

Ásahuvvui vuogádat mii dagahii ahte bákkusfárrehuv

von olbmot fertejedje vuordit ođđa ásodaga oažžut

stáhtas. Dan botta go vurde ásodaga, fertejedje ieža

gávdnat orronsaji. Danin muhtin ráje olbmuin orru-

gohte fulkiid luhtte dahje singuin geat ledje jo ožžon

ássansaji. Lei dábálaš ahte guokte dahje golbma bearraša

orro ovttas – boarrásut olbmot ođđe seaŋggain ja nuo-

rat duljiid alde láhtis. Olu olbmot orro dákkár dilis 6–7

jagi ovdal go gávdne muhtinlágan ásodaga ieža. Muh-

timin olbmot gerge jápmit ovdal go sin vuorru bođii

oažžut ásodaga.

Bákkusfárrehuvvon olbmot leat dego šibihat...

muhtimat ásset buvrris dahje láđuin. Moadde

bearraša fas seamma ásodagas. Ja earát ohcet

orrunsaji alcceseaset. Ja mo singuin geat eai gávnna

orrunsaji? Verddet, ustibat ja fuolkkit mo sáhtti

behtet addit vuollái? De sii ásse dán láhkai, buoh-

kat ovttasajis. Guhkes áigái eai náitalan go ii lean

gosa váldit náittosguoimmi. Min skihpárat, manin

sii eai náitalan? Danin go sii ledje golgolaččat ja

dasa hárjánedje. Ja juhkagohte. Eanaš min albmát

jápme dáid áiggiid.

Muhtin mu informántta muitalus Lujávrris 2011.

Muhtin bráhkka Gremihas, gosa

sápmelaččat bákkus fárrehuvvojedje.